نقش بازی در رشد خلاقیت کودکان

مناسب ترین شکل فعالیت کودک برای رشد استعداد و خلاقیت او بازی می باشد . همانطور که می دانید بازی نقش مهمی در رشد و پرورش و تقویت خلاقیت کودک دارد.
کودک با تربیتی صحیح تکامل می یابد و تا مرحله ی انسانی کامل پیش می رود . کودکان نیروهای نقش پذیری هستند یکی از مهمترین اهداف تربیت افزایش اعتماد به نفس ، پرورش روحیه ی خود باوری ، اختراع و خلاقیت می باشد. خلاقیت تعاریف متعددی دارد که یکی از آنها حل مسئله است.

به عنوان یک تعریف ساده برای خلاقیت می توان گفت : خلاقیت یافتن راه حل های ساده برای مشکلات سخت و پیچیده است.که انجام فعالیت های مختلفی می تواند به پرورش و رشد آن کمک کند.فعالیت هایی مثل : ساخت کاردستی،نقاشی ، موسیقی و …

نقش بازی در رشد خلاقیت کودکان

محیط خانه برای پرورش خلاقیت کودک بسیار مهم است چون کودک بیشترین مراحل رشد خلاقیت را در خانه سپری می کند. همچنین فرهنگ و نگرش های فرزند پروری ، نظام تربیتی و رفتاری خانواده در شکوفایی خلاقیت حائز اهمیت است.

بهترین شکل فعالیت طبیعی برای هر کودک بازی کردن است. در جریان بازی نیروهای جسمی و ذهنی کودک مثل :خیال بافی،دقت و توجه،نظم و انظباط ، چابکی و … رشد میکنند.همچنین باعث بروز انگیزه در جهت کسب تجارب اجتماعی در کودک می شود.کودکان با بازی می آموزند چطور از فکرشان استفاده کنند و حرکاتشان را کنترل کنند و در آخر احساس خوبی داشته باشند.

تقریبا همه ی بازی ها باعث افزایش خلاقیت کودک می شود اما بازی های فکری تاثیر بیشتری روی کودک دارد.خلاقیت به معنای توان ساختن یا خلق نمودن چیزی نو است بدون تاثیر پذیری از عقاید دیگران.
در بازی والدین نباید نوع و نحوه ی بازی را تعیین کنند بلکه بهتر است با نظارت بر سلامت بازی شرایط را برای یک بازی خلاق و جذاب فراهم کنند و به کودک این اجازه را بدهند تا با تخیلات خود بازی را کنترل کند.والدین باید با صبر و حوصله به سوالات کودکان پاسخ دهند و زمینه ی کنجکاوی و کشف محیط پیرامون کودک را به او بدهند.همچنین باید به کودکان احترام بگذارید و به او آزادی عمل دهید.

دقت داشته باشید کودک باید در محیطی شاد و سرشار از خنده بازی کند پس سعی کنید محیط خانه را شاد نگه دارید.شما میتوانید با تشویق و تایید رفتار کودک و تدارک بازی های دلخواه او تفکر خلاق و خلاقیت کودک را تقویت کنید.هیچوقت دوستان خیالی و خیال پردازی های کودک را سرکوب نکنید چون در واقع خلاقیت او را سرکوب می کنید .

خلاقیت در کودکان :

زمانی که کودکان خود را در انواع بازی ها سهیم بدانند خلاقیت آنها ظهور می یابد.بچه ها در بازی های خلاقانه تمایلات،احساسات،علایق و اعتقادات خود را بیان می کنند.همچنین کودک در قالب بازی به اکتشاف و ابداع می پردازد.

کودکان خلاق:

اگر کمی حوصله به خرج دهید متوجه خلاقیت در کودکتان خواهید شد.کافیست به هنگام بازی کودک با دقت به تماشای او بنشینید، و زمانی که کودک آزادانه و بدون مقررات با وسایل و اسباب بازی هایش سرگرم بازی است نظاره گر او باشید .

کودک معمولا برای هر یک از وسایلی که در اختیار دارد موارد استفاده ی دیگری پیدا می کند و از آن به انواع مختلف استفاده می کند و سپس به سراغ وسیله ای دیگر می رود. حتی کودک با توجه به موقعیت و مکان خاص بازی را تغییر می دهد و این کار او بسیار هیجان انگیز و حیرت آور است . اما کودکانی که همیشه پیرو دیگران هستند و در بازی ها نقش پیرو را به عهده می گیرند و خود را ملزم به رعایت قوانین بازی می دانند از خلاقیت بی بهره هستند یا خلاقیت کمی دارند و بازی را مانند یک وظیفه برای خود می دانند و سهم آنها از لذت بازی خیلی کمتر از کودکان خلاق است.

نقش مربیان در پرورش کودکان خلاق

مربیان در آموزش و تربیت کودکان نقش بسزایی دارند پس باید تاثیربازی در رشد خلاقیت کودکان را جدی بگیرند. و کودکان را در موقعیت هایی قرار دهند تا کودک بتواند از ایده هایش استفاده کند و با کسب تجربه های مختلف بتواند پیشرفت کند.تجربیاتی مثل مسافرت و تفریح و گردش در مزرعه، مطالعه و کتاب خوانی و … در زندگی کودک نقش مهمی دارد.

انواع بازی و نقش آن در رشد کودک

کودکان به وسیله‌ی بازی هیجان و انرژی خود را تخلیه می کنند و مهارت های اجتماعی و ارتباط با دیگران را می آموزند. کودکان برای رشد و شکوفایی خلاقیت و مهارت های فیزیکی ،عاطفی و شناختی به بازی نیازمند هستند.

بازی‌های جسمی

این گونه بازی ها ،بازی هایی هستند که تحرک زیادی دارند و مهارت های فیزیکی کودک را تقویت می کنند. دویدن ، پریدن ، بالا و پایین رفتن ، چرخیدن و رقصیدن جزو فعالیت های فیزیکی هستند که باعث تقویت قوای بدنی و کنترل و هماهنگی اعضای بدن می شوند.کودکان به واسطه‌ی بازی‌های فیزیکی انرژی خود را تخلیه می‌کنند و لذت می برند .

بازی‌های سازه‌ای و نقش بازی در رشد خلاقیت کودکان

این نوع بازی ها رشد شناختی را در کودک تقویت می کنند. در بازی‌های سازه‌ای علاوه بر تقویت مهارت های شناختی کودکان، مهارت های حرکتی ، هماهنگی دست و چشم ،مهارت های ابتدایی مهندسی نیز تقویت می شود. همچنین باعث می شود کودک خلاق باشد و با این سازه ها که در اختیار دارد سازه های شگفت انگیزی خلق کند. اسباب بازی های ساختنی مانند : لودر ساختنی، کامیون ساختنی ،ماشین کنترلی ساختنی و … نیز از جمله بازی های سازه ای هستند.

بازی‌های تخیلی

معمولا کودکان در تخیلات خود غرق می شوند و با قدرت تخیل دنیای پیرامون خود خلق می کنند . آنها خود را در نقش های مختلف جایگزین می کنند و با ایفای نقش هایی مثل مادر، پدر ، معلم ، دکتر و … به واقعیت این نقش ها پی میبرند. کودکان در دنیای خیالی خود و به دور از دنیای واقعی از خیال بافی های خود لذت می برند.

بازی‌های اجتماعی

این دسته از بازی‌ها معمولا بازی هاییست که به صورت گروهی و دسته جمعی انجام می شود و تاثیر بسزایی در رشد کودکان دارد ، چرا که مهارت های اجتماعی کودک مثل : ارتباط، سازش با دیگران ، مذاکره ، همکاری با دوستان ، حل مشکلات، رعایت نوبت و ابراز احساسات در کودک تقویت می شود.

بازی‌های فکری

کودکان با انجام بازی فکری تجربه پیروزی و شکست را تجربه می کنند و با هر پیروزی احساسات موفقیت‌آمیزی را به دست می‌آورند و اعتماد به نفس خود را بالا می برند. کودک در بازی فکری برای حل مسئله از خلاقیت و قوه تخیل خود استفاده میکند و این قوه را افزایش می دهد.

حرف آخر

خلاقیت و قوه تخیل در فرایند رشد و یادگیری کودکان، نقش بسزایی دارد. برای افزایش خلاقیت کودک رفتار کودک را تحقیر و سرکوب نکنیم،محیط مناسبی برای بازی های خلاقانه ی کودک فراهم کنیم ،امکانات و وسایل لازم برای بروز خلاقیت کودک در اختیارش قرار دهیم،او را تشویق کنیم و با او مهربان و همدل باشیم.