مراقبت از نوزاد تا یک سالگی

مراقبت از نوزاد تا یک سالگی همیشه برای مادران نگران کننده و پر استرس خواهد بود. مخصوصا اگر مادری فرزند اول خود را دارد همیشه نگران رشد و پیشرفت و تغذیه مناسب نوزاد می باشد. بهتر است وسواس و تمرکز بیش از حد را از روی نوزاد خود بردارید ،همیشه روند رشد در نوزادان یکسان نخواهد بود همیشه بعضی نوزادان زودتر یا دیرتر از دیگری می خزند،می ایستند و یا راه می روند و این امری طبیعی در بین نوزادان است.

البته که مراقبت و نگهداری از نوزاد امری مهم و ضروری است بنابراین به مراقبت نوزاد و نحوه ی رشد او در ماه های مختلف تا قبل از یک سالگی به تفکیک هر ماه می پردازیم:

نوزاد در بدو تولد

نوزاد در بدو تولد بسیار کوچک و آسیب پذیر است ،نوزاد تا 6 ماهگی از شیر مادر تغذیه میکند،دقت کنید از دادن آب قند، آب جوشیده یا امثال این ها به نوزاد جدا خودداری کنید.
دمای اتاق نوزاد باید بین 24 الی 25 درجه و درجه رطوبت اتاق نیز بین 40 الی 45 باشد،بنابراین از بیش از حد گرم نگه داشتن نوزاد پرهیز کنید.بالشت،تشک یا کیسه خواب نوزاد باید نخی و از الیاف ضد حساسیت باشد،از الیاف پشم شیشه استفاده نکنید چون باعث تعریق بیش از حد نوزاد می شود.

در ماه های اولیه گرفتگی بینی و عطسه نوزاد کاملا طبیعی است و نشانه ی سرما خوردگی نیست ،برای رفع گرفتگی بینی نوزاد می توان از اسپری کلرید سدیم (65 درصد) استفاده کرد. برای رفع خشکی و سوختگی پوست نوزاد از روغن بادام شیرین استفاده کنید.

نوزاد در یک ماهگی

نوزاد یک ماهه حرکات بدنیش بیشتر شده و به سرعت دست و پاهایش را در هوا می چرخاند و گاهی با نگاه کردن به انگشتانش آنها را تکان می دهد . شنوایی نوزاد یک ماهه بسیار حساس است به طوریکه به صداهای اطرافش مخصوصا صداهای بلند واکنش نشان می دهد و یا از خواب می پرد ولی بینایی نوزاد هنوز مبهم است.

چشمان نوزاد در یک ماهگی به نور حساس است اگر نور به چشمانش بیوفتد سریعا چشمانش را می بندد و گاهی می بینید به سمت پنجره و یا چراغ پر نور خیره می شود.زمانی که برای او جغجغه اش را تکان دهید سرش را به سمت صدا می چرخاند ولی هنوز نمیتواند منبع صدا را تشخیص دهد .اگر در حال گریه باشد با صدای جغجغه آرام می شود.

دقت کنید اگر کودک به صداهای ناگهانی واکنش نشان نمی دهد این مشکل را جدی بگیرید چون ممکن است نوزاد مشکل شنوایی داشته باشد.

خواب کودک در یک ماهگی هنوز نامنظم است ولی خوابش از قبل بهتر می شود و کم کم و به تدریج منظم می شود .
نوزاد می تواند از طریق چشم با شما ارتباط برقرار کند به طوریکه وقتی با او حرف می زنید کاملا به شما خیره می شود. کودک هنوز نمیتواند سر خود را ثابت نگه دارد پس زمانی که او را در آغوش میگیرید یا با او حرف می زنید سرش را با دستتان نگه دارید.

نوزاد دو ماهه

نوزاد در دو ماهگی به حرف زدن شما واکنش نشان می دهد و برای شما لبخند می زند و از خود صداهایی تولید میکند و از صدای خود لذت می برد و میخندد. در این سن کسانی که دائما با او در ارتباط بودند را کاملا می شناسد و نسبت به غریبه ها واکنش معکوس نشان می دهد و حتی ممکن است با دیدن افراد نا آشنا احساس ترس و نگرانی کند و به گریه بیفتد.در این زمان بهتر است کودک را به آغوش بگیرید و او را تنها نگذارید تا بتواند احساس امنیت خود را حفظ کند و کم کم با محیط و افراد جدید آشنا شود.

برای تغذیه ی کودک زمان مشخص نکنید و هر وقت کودک احساس گرسنگی کرد باید به او شیر بدهید،معمولا نوزاد با گریه کردن و یا با مکیدن دست یا انگشتانش احساس گرسنگی خود را بروز دهد.در دو ماهگی خواب نوزاد منظم تر شده و مدت زمان بیشتری می خوابد و چرت های روزانه ی او کمتر می شود.شما باید سعی کنید خواب کودک را تنظیم کنید . شاید تنظیم خواب شبانه نوزاد کمی دشوار باشد ولی می توانید با تغذیه ی کافی ، سکوت شبانه ،خاموش کردن فضا و … او را برای خواب آماده کنید.

نوزاد 3 ماهه

نوزاد در سه ماهگی کنترل بیشتری روی حرکات بدنی خود دارد و قدرت گردنش افزایش پیدا کرده و می تواند سرش را به طور مستقل بالا نگه دارد و به اطرافش نگاه کند. در کل نوزاد در سه ماهگی فعالیت های حرکتی جدیدی از خود نشان می دهد ،شما می توانید با دادن اسباب بازی یا هر چیز مهیجی کودک را برای فعالیت های حرکتی تحریک کنید و او را تشویق کنید .

نوزاد در این سن دستانش را برای گرفتن هر چیزی تکان می دهد و انگشتانش را باز و بسته می کند و سعی میکند به هر چیزی چنگ بیاندازد.بنابراین برای مراقبت از نوزاد تا یک سالگی توجه کنید که چه چیزهایی در دسترس نوزادتان قرار دارد چون نوزاد بلافاصله بعد از گرفتن هر چیزی در دستانش آنرا به سمت دهان خود می برد و احتمال خطر خفگی نوزاد را تهدید میکند.

4 ماهگی نوزاد

کودک در 4 ماهگی فعال تر و آگاه تر خواهد بود،او چهره ی افراد آشنا را از دور تشخیص می دهد،بینایی او بیش از قبل تقویت شده ،همچنین برای تقویت هر چه بیشتر حرکات بدنی می توانید به کودک کمک کنید و با او تمرین نشستن یا ایستادن انجام دهید.همچنین می توانید با خواندن شعر و حرف زدن با او مهارت گفتاری کودک را نیز تقویت کنید.

نوزاد 5 و 6 ماهه

در این سن کودک بیشتر دوست دارد با او بازی کنید و با او وقت بگذرانید،کنجکاویش نیز از قبل بیشتر شده است.
بازی دالی موشه یک بازی قدیمی است که بچه ها با آن بی نهایت لذت می برند ،شما می توانید با یک تکه پارچه یا پتوی کوچک با او این بازی را انجام دهید .

6 ماهگی زمان تقویت پاهای کودک است،دستان کودک را در دست بگیرید و به آرامی به او کمک کنید تا بایستد حالا می توانید با خواندن شعر های کودکانه کودک را ترغیب کنید تا با شما قدم بردارد ،دقت داشته باشید کودک را زیاد خسته نکنید و تا زمانی که دوست دارد ادامه دهد وقتی که خسته شد تمرین را تمام کنید چون هنوز پاهای کودک تحمل وزن او را ندارد .شما با این تمرین عضلات پای کودک خود را تقویت می کنید.

7 و 8 ماهگی نوزاد

با پایان 6 ماهگی کودک نیاز به غذای کمکی دارد یعنی علاوه بر شیر مادر باید کم کم غذاهای دیگر را نیز تجربه کند که شما طبق جدول غذایی کارت واکسن کودک تغذیه ی و را کنترل می کنید.
خواب کودک در این سنسن خیلی کمتر از قبل شده و نظم خاصی به خود گرفته است به گونه ای که شما متوجه می شوید که هم اکنون ساعت خواب کودک است و یا کودک در این ساعت مشخص باید بخوابد.سعی کنید به هیچ دلیلی خواب کودک را تغییر ندهید و به عبارتی خواب کودک را به هم نزنید چون این کار باعث کلافگی و خستگی نوزاد می شود.به طور کلی کودک در این سن بین 12 تا 16 ساعت می خوابد که 2 تا 3 ساعت آن خواب طول روز است و مابقی خواب شبانه.

9 ماهگی نوزاد

در این سن کودک از محیط بیرون از منزل بیشتر استقبال می کند و دوست دارد فضای بیرون از خانه را به خوبی بشناسد کنجکاوانه به اطرافش نگاه می کند و از دیدن هر چیز به هیجان می آید و لذت می برد .دیگر می توانید کودک خود را در یک کالسکه ی امن بگذارید و او را با خود به پارک و محیط بیرون ببرید و کودک را با دنیای پیرامونش آشنا کنید .

کودک 9 ماهه به راحتی غلت میزند و سینه خیز می رود و می نشیند و سعی میکند با دست گرفتن به میز یا دیوار بایستد اما دقت داشته باشید همانطور که قبلا گفتیم رشد حرکتی هر نوزاد متفاوت است به طوریکه حتی بعضی از کودکان سینه خیز رفتن را تجربه نمی کنند و به یکباره راه رفتن را آغاز می کنند .پس اگر کودکتان کمی کند است نگران نباشید.

نوزاد 10 ماهه

معمولا کودکان در 10 ماهگی اولین قدم های خود را بر میدارند و با کمک گرفتن از اشیا می ایستند و خودشان از این کار لذت می برند،برای پیشرفت کودکتان فقط کافیست با دست زدن و شادی کردن او را تشویق کنید تا ترغیب شود که بیشتر تلاش کند.

در این سن کودک اسباب بازی ها را دوست دارد و با آنها سرگرم می شود می توانید برای او اسباب بازی های مناسبی مثل: انواع لگوها ،موزیکال های حرکتی،انواع عروسک های پولیشی ،انواع کتاب نوزاد، تهیه کنید و در کنار کودکتان ساعت ها لذت ببرید.

حتی او را در پارک حفاظ کودک بگذارید تا بتواند به تنهایی در مکانی امن بازی کند و شما به کار های روزمره خود برسید.البته توجه داشته باشید پارک حفاظ کودک را در جایی قرار دهید که بتواند شما را ببیند و صدای شما را بشنود تا احساس امنیت خود را از دست ندهد.با مراجعه به سایت فروشگاه اسباب بازی توی باران می توانید پارک حفاظ کودک طرح دلفین از جنس پلی اتیلن و با کیفیت عالی و مقاوم را مشاهده و تهیه فرمایید.

نوزاد 11 ماهه

در این سن مهارت های کلامی خود را تقویت میکند او سعی میکند حرف های شما را تکرار کند .در این سن ممکن است بعضی از نوزادان کلماتی کوتاه را بیان کنند به حرف های او توجه کنید و او را تشویق کنید .

در این سن کودک رنگ ها را تشخیص می دهد و از ورق زدن کتاب ها و دیدن رنگ های زیبا لذت می برد پس این سن برای تهیه ی کتاب های پارچه ای بسیار مناسب است .
کودک به شما وابستگی شدید دارد ،سعی کنید به هیچ وجه او را تنها نگذارید چون این کار باعث اضطراب و نگرانی کودک می شود و محیط را نا امن می بیند او در هر جایی با وجود شما احساس امنیت می کند .اگر میخواهید حس استقلال را به کودک آموزش دهید فقط به مدت خیلی کوتاه خود را از چشم او دور کنید مثلا در اتاق دیگر باشید ولی کودک صدای شما را بشنود و بعد از چند دقیقه دوباره کنار کودک قرار بگیرید.

یک سالگی نوزاد

تقریبا همه ی کودکان در یک سالگی می توانند به راحتی با کمک گرفتن از میز یا مبل به راحتی بایستند و چند قدم حرکت کنند.در این سن رشد فیزیکی کودک به سرعت پیش می رود و طولی نمی کشد که خواهید دید کودکتان به تنهایی قادر به راه رفتن است البته این بستگی به تمرینات شما با نوزاد و تشویق های مکرر شما دارد .

او دیگر می تواند به توپ لگد بزند یا توپ را با دستش پرتاب کند ،به درستی حرف های شما را متوجه می شود و می تواند به خواسته های شما پاسخ دهد مثلا اگر از کودک نظر بخواهید که برای انتخاب لباسش نظر بدهد و یک از دو رنگ را انتخاب کند خیلی راحت متوجه می شود و یکی از لباس ها را به شما نشان می دهد.

او دیگر دوست دارد بسیاری از کارهای خودش را به تنهایی انجام دهد مثلا خودش قاشق را به دست بگیرد و بدون کمک شما غذا بخورد .هر چند برای شما سخت است ریخت و پاش های او را تحمل کنید اما بهتر است صبور باشید و با او همکاری کنید تا در آینده کودک مستقلی داشته باشید .

سخن آخر

شما قادر خواهید بود با صبر و پشتکار مراقبت های لازم را از نوزاد خود داشته باشید و با کمک گرفتن از تجربیات دیگران و مطالعه ی کتاب های مختلف بهترین روش ها را برای تربیت کودکی سالم و در عین حال موفق برای آینده داشته باشید .
اگر با توجه به موارد گفته شده هنوز حس می کنید کودک شما در مهارت های شنیداری یا مهارت های فیزیکی پیشرفت خوبی نداشته حتما به مشاوران متخصص نوزاد مراجعه کنید تا شما را راهنمایی کنند .